در واپسین ماههای فعالیت دولت یازدهم بسیاری از منتقدین تیغ انتقاد خود را در حوزه های مختلف از جمله مناطق آزاد تیزتر کردند. از جمله تلاش کاندیداهای رقیب در مناظرات، برای امن جلوه دادن مناطق آزاد برای واردات قاچاق و یا افزایش میزان قاچاق از مبادی مناطق آزاد بود. اگزیم نیوز در گفتگو با سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به بررسی این موضوع پرداخته است. قاسم خورشیدی معتقد است به صورت ساختاری مناطق آزاد یکی از مبادی و معابر مستعد ورود قاچاق بوده، اما در حال حاضر به هیچ عنوان در زمره مبادی بزرگ قاچاق محسوب نمی شود.

وی توضیح داد: در حال حاضر اصلی ترین حوزه قاچاق ما با سواستفاده از معافیت های قانونی که توسط قانونگذار اعطا شده است، انجام می پذیرد. بخش دیگری از قاچاق تحت عنوان معافیت ملوانی (ته لنجی) صورت می گیرد که در سواحل جنوبی به شدت مورد سواستفاده قرار می گیرد و از طریق معافیت ملوانی گاها کل لنج بعنوان ته لنجی به شکل قاچاق وارد کشور می شود که حجم زیادی را به خود اختصاص می دهد.

خورشیدی در ادامه به معابر موقت کوله بری اشاره کرد و گفت: حجم قابل ملاحظه ای از قاچاق از طریق کوله بران بدون کوچکترین نظارت بهداشتی و قرنطینه ای انجام می گیرد. به جرات می توان گفت سالانه بیش از 3.6 میلیارد دلار از این معابر کالای قاچاق وارد کشور می شود.

وی سواستفاده از معافیت های مربوط مناطق آزاد را در اولویت سوم و چهارم دانست و گفت: امروزه بخشی از کالای با سواستفاده از معافیت مسافری خارج می شود که عدد آن با توجه به جمعیت مسافرپذیر مناطق آزاد عدد قابل ملاحظه ای است. بخشی از تجارت چمدانی که در کشور وجود دارد ناشی از همین سو استفاده از معافیت های مناطق آزاد است و بخش دیگر آن از مرزهای هوایی کشور انجام می شود.

خورشیدی در مورد قوانین نظارتی در این باره گفت: قانون برای نظارت وجود دارد اما قابلیت اجرایی ندارد. هر مسافر 80 دلار اجازه ورود کالا دارد. مبلغی که برای تهیه ملزومات یک نفر هم کم است. لذا عملا زمینه مراعات آن وجود ندارد و قانون رعایت نمی شود و مبدل به مساله ای به نام قاچاق می شود.

 وی گفت: واحدهای صنفی زیادی به ویژه در حوزه پوشاک در کشور وجود دارند که از تجارت چمدانی شکل گرفته اند که بخشی از این کالا از کشورهای همسایه نزدیک که مشمول لغو روادید هستند و بخش دیگری از آن از مناطق آزاد وارد می شود.

سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مورد توسعه مناطق آزاد گفت: یکی از شروط دولت برای توسعه مناطق آزاد منع معافیت های مسافری است؛ یه این معنا که کالای مسافری نمی تواند از این مناطق خارج شود. اگر از تصویب مجلس بگذرد خروج کالا با معافیت مسافری از مناطق آزاد جدید به سرزمین اصلی منتفی است.

قاسم خورشیدی در ادامه خاطرنشان کرد: با توجه به اهداف متعالی که قانوگذار برای توسعه مناطق آزاد پیش بینی کرده شامل جذب سرمایه گذاری خارجی، جذب تکنولوژی پیشرفته، توسعه تولید و صادرات کالا از مناطق آزاد، این مناطق می توانند فرصت های طلایی برای اقتصاد کشور فراهم کنند. اما اگر شرایط و زیرساختها مهیا نشود مناطق آزاد سربار اقتصاد کشور خواهند بود.